ΤΟ 1992 έμελλε να κλείσει το πρώτο τεράστιο κεφάλαιο των Iron Maiden με το άλμπουμ Fear Of The Dark και τη φυγή του Bruce Dickinson, ύστερα απ' αυτή του Adrian Smith. Πλέον, το συγκρότημα βρισκόταν σε ένα οριακό σημείο σε ότι αφορούσε στο μέλλον του, αφού το «διαζύγιο» με τον άνθρωπο που συνέβαλε τα μέγιστα στη γιγάντωσή του, είχε κλονίσει, αναμενόμενα, τα εναπομείναντα μέλη, αλλά και τον κόσμο. Ο Steve Harris βίωνε κι αυτός τα προσωπικά δράματά του, έχοντας «χάσει» τον πατέρα του και χωρίσει με τη σύζυγό του από την οποία είχε αποκτήσει τέσσερα παιδιά. Παράλληλα, ο παραγωγός των μεγάλων άλμπουμ της μπάντας, ο Martin Birch, αποφάσισε να συνταξιοδοτηθεί και οι πρώτες σκέψεις στο μυαλό του ιδρυτή του γκρουπ για διάλυση, άρχισαν εμφανίζονται...
{Οταν ο ήχος μεγεθύνει τις συνθέσεις}
Για δύο χρόνια ο Harris θα... παρκάρει τους Iron Maiden, προσπαθώντας να ανασυντάξει τον εαυτό του και βρει τη σπίθα που θα βάλει αυτό το μεγαθήριο, ξανά στην πρίζα. Το heavy metal δε βρίσκεται πια στην κορύφωση της δημοφιλίας του, αλλά ο εγωιστής (με την καλή έννοια) καλλιτέχνης, αποφασίζει να αντεπιτεθεί. Δημοσιοποιεί ότι ξεκινά να ψάχνει τραγουδιστή για την αντικατάσταση του Dickinson και τα γραφεία των Iron Maiden «θάβονται» από εκατοντάδες βιογραφικά που καταφθάνουν σε χρόνο ρεκόρ.
James LaBrie (Dream Theater), Damian Wilson (Aeryon), Joe Belladona (Anthrax), Edu Falaschi (Angra), Marco Hietala (Tarot, Nightwish), Solli (Psycho Motel, 21 Guns), Dougie White (Rainbow), Royal Hunt, Malmsteen) και Andre Matos (Angra), φθάνουν στην τελική προεπιλογή, όμως ο Harris αποφασίζει να ρισκάρει με ένα αουτσάιντερ που το όνομά του δεν θα επισκιάσει τη μπάντα: τον Blaze Bayley των Wolfsbane. Το γκρουπ ξαναμπαίνει στις ράγες και ξεκινά πάλι σχεδόν από την αρχή, όπως είχε πράξει και το 1981 μετά την απόλυση του Di'Anno. Το νέο άλμπουμ βρίσκεται προ των πυλών. Και ο τίτλος του; The X Factor (o άγνωστος παράγοντας Χ, όπου Χ και ο αριθμός 10, καθώς μιλάμε για το 10ο άλμπουμ της μπάντας).
 |
| Ο Blaze Bayley |
Στο εξώφυλλο, για πρώτη φορά ο Eddie δεν είναι σκίτσο, αλλά μια κούκλα σιλικόνης πάνω σε μια ηλεκτρική καρέκλα, προμηνύοντας το τέλος του από τη βιτρίνα των άλμπουμ του γκρουπ από 'κει κι έπειτα (X όπως «execution» [εκτέλεση]), που ευτυχώς δε θα έρθει ποτέ. Ομως η «ωμή» εικόνα ενός βασανισμένου και σχεδόν διαμελισμένου Eddie προκαλεί αντιδράσεις, με την ΕΜΙ να αποφασίζει στο cd να προσθέσει κι ένα δεύτερο εξώφυλλο με τη μασκότ να εικονίζεται πιο «μακριά», ώστε να μη φαίνεται τόσο καθαρά.
Στο εσωτερικό του X Factor οι Iron Maiden παρουσιάζουν ίσως την πιο... «doom», πιο αργή, πιο «σκοτεινή» πλευρά τους. Συνθέσεις που... έρπονται, κομμάτια βαριά με απόλυτο πρωταγωνιστή το rhythm section, τον Harris με τον McBrain, το μπάσο και τα τύμπανα. Ο Harris επιβάλλει μια νέα τάξη πραγμάτων στον ήχο και στην παραγωγή (την έχει αναλάβει ο ίδιος μαζί με τον Nigel Green) προκειμένου να ισοσκελίσει το αργό τέμπο και καταφέρνει να παρουσιάσει ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα -πάντα για τα δικά μου αυτιά-, μεστό και άκρως επιβλητικό.
Κάθε γύρισμα του McBrain συναρπάζει με τον ήχο του, κάθε ακούμπημα των δαχτύλων του Harris στις χορδές του Fender μπάσου του θαρρείς πως έρχεται από τα έγκατα της γης, κι όταν πρέπει, τότε «εισβάλλουν» ο Murray με τον Gers για να σαρώσουν ό,τι έχει απομείνει. Οπως και στο Sign of the Cross, το έπος που ανοίγει το άλμπουμ, ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια της νεότερης ιστορίας των Maiden, κομμένο και ραμμένο προσεκτικά στα μέτρα του Bayley -όπως ολόκληρο το άλμπουμ άλλωστε-, με ένα ανατριχιαστικό κιθαριστικό ξέσπασμα και με στίχους που παραπέμπουν στο ομώνυμο μυθιστόρημα του 1980 του Ουμπέρτο Εκο.
Κάθε γύρισμα του McBrain συναρπάζει με τον ήχο του, κάθε ακούμπημα των δαχτύλων του Harris στις χορδές του Fender μπάσου του θαρρείς πως έρχεται από τα έγκατα της γης, κι όταν πρέπει, τότε «εισβάλλουν» ο Murray με τον Gers για να σαρώσουν ό,τι έχει απομείνει. Οπως και στο Sign of the Cross, το έπος που ανοίγει το άλμπουμ, ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια της νεότερης ιστορίας των Maiden, κομμένο και ραμμένο προσεκτικά στα μέτρα του Bayley -όπως ολόκληρο το άλμπουμ άλλωστε-, με ένα ανατριχιαστικό κιθαριστικό ξέσπασμα και με στίχους που παραπέμπουν στο ομώνυμο μυθιστόρημα του 1980 του Ουμπέρτο Εκο.
Το κομμάτι ανοίγει από τη χορωδία Xpression Choir με έναν ψαλμό, του οποίου η δομή θυμίζει Γρηγοριανό. Οι στίχοι του κομματιού είναι γραμμένοι σε πρώτο πρόσωπο και φαίνεται να αποτελούν τις σκέψεις κάποιου που πρόκειται να εξεταστεί από την Ιερά Εξέταση. Ο στίχος «Asking the question time and again» ίσως αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο η Ιερά Εξέταση συνήθιζε να αποσπά ομολογίες ενοχής. Ο «εξεταζόμενος» βασανιζόταν σε διαδοχικές συνεδρίες οι οποίες λάμβαναν χώρα στο διάστημα αρκετών ημερών. Κατά τη διάρκεια των βασανιστηρίων του απευθύνονταν πάντα η ερώτηση «είσαι ένοχος;», χωρίς να γίνεται αναφορά στην κατηγορία την οποία καλούνταν ο βασανιζόμενος να αποδεχτεί ομολογώντας. Όταν, υπό την πίεση των φρικιαστικών βασανιστηρίων, ο κατηγορούμενος ομολογούσε, παραδιδόταν στη πυρά και καιγόταν ζωντανός. Στο τέταρτο τετράστιχο διακρίνεται η γένεση της αμφιβολίας της πίστης του μελλοθάνατου, θέμα που έχει ξαναθίξει ο Harris στο «Hallowed Be Thy Name». Στο τελευταίο δίστιχο, ο πρωταγωνιστής φαίνεται να αναγνωρίζει πως ο πόθος της ύλης τον έχει απομακρύνει από τον Θεό, κάτι που καταδεικνύει πως πρόκειται για κάποιον που πίστευε στο Θεό και επεδίωκε να κερδίσει τον Παράδεισο, μα πίστευε πως είχε διαπράξει κάτι που του στερούσε τη μεταθανάτια ζωή, σκιαγραφώντας τον Adso, τον μοναχό που αποτελεί τον αφηγητή της ιστορίας στο «Το Όνομα Του Ρόδου», ο οποίος είχε έρθει σε σεξουαλική επαφή με μια χωρική η οποία αργότερα κατηγορήθηκε για μαγεία.
Ακόμη ένα εξαιρετικό κομμάτι έρχεται στη συνέχεια. Το Lord of the Flies ανεβάζει ελαφρώς ταχύτητα και επιβάλλεται άμεσα με τη σκοτεινή ατμόσφαιρά του και το «κολλητικό» κάλπασμα του Harris στο μπάσο. Οι στίχοι του τραγουδιού βασίζονται στο ομώνυμο, συναρπαστικό, πλούσιο σε μηνύματα, μυθιστόρημα (1954) του Βρετανού συγγραφέα William Golding (1911 – 1993), για το οποίο τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας (1983) και το οποίο έχει γυριστεί σε δυο ομώνυμες ταινίες (1963, 1990).
Man on the Edge. Το πιο γρήγορο κομμάτι του άλμπουμ. Μια... κλασική Maiden-ιά από αυτές που συνήθως ανοίγουν τους δίσκους τους. Παρότι γραμμένο για... Dickinson, ο Bayley στέκεται υπέροχα, με τους υπόλοιπους τέσσερις να θυμούνται μέρες Seventh Son και τον Harris ιδιαίτερα κεφάτο. Οι στίχοι είναι εμπνευσμένοι από την ταινία Falling Down του 1993 με τον Michael Douglas.
Fortunes of War. Ενα slow tempo κομμάτι, μα τόσο επιβλητικό, με το ριφ και το μπάσο να «σκάβουν» τα γούφερ και ένα ολιγόλεπτο ξέσπασμα στο μέσον να απογειώνει τη σύνθεση, οι στίχοι της οποίας αποτελούν σκέψεις ενός στρατιώτη που προσπαθεί να συνέλθει ψυχικά από τις βαρύτατες μεταπολεμικές κρίσεις του.
Το Look for the Truth καταπιάνεται με την εσωτερική μάχη του ατόμου κόντρα στις φοβίες και τις τραυματικές εμπειρίες του. Harris και McBrain πιάνουν ακόμη ένα κομμάτι από τον... λαιμό και χωρίς συνθετικά να είναι κάτι σπουδαίο, καταφέρνουν να το κάνουν χορταστικό και γεμάτο.
The Aftermath. Ναι, καλά καταλάβατε. Harris και McBrain δημιουργούν ακόμη ένα επιβλητικό slow tempo πέπλο που ταρακουνά με τον τόσο επιβλητικό ήχο του και κάπου στο μέσον του κομματιού προϊδεάζουν τον ακροατή για ακόμη ένα ξέσπασμα. Ετσι και γίνεται. Θυμίζοντας Sign of the Cross, Μurray και Gers «μονομαχούν» ανταλλάσσοντας μελωδίες και solos με φόντο ένα rhythm section που παίρνει κεφάλια. Κι εδώ οι στίχοι αποτελούν σκέψεις ενός στρατιώτη, πιθανότατα από τη μάχη του Somme κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου στη Γαλλία και την κατάπαυση του πυρός ύστερα από 4 ολόκληρα χρόνια (!), αλλά και τη χρήση του αερίου της αζωτούχας μουστάρδας, που βασάνισε και σκότωσε χιλιάδες στρατιώτες.
 |
| Ο Steve Harris |
Judgement of Heaven. Ενα απλοϊκό ριφ μπάσου ανοίγει ένα ακόμη επιβλητικό κομμάτι με ελκυστικό ρεφρέν που υποστηρίζει καλά ο Bayley και μιλά για την κατάθλιψη. Ακόμη και πίσω από τόσο καθαρά κιθαριστικά solos και μελωδίες, το μπάσο είναι ξανά πρωταγωνιστής.
Blood on the World's Hands. Νέα εισαγωγή Harris (είπαμε, το πήρε... πατριωτικά το θέμα) - όχι κάτι φοβερό-, αλλά όταν μπαίνει ο McBrain όλα αλλάζουν. Πολύ πλήκτρο και prog σφήνες κρατούν σε καλό βαθμό το κομμάτι, που μπορεί να μην μαγνητίζει με την πρώτη ακρόαση, έχει όμως υπέροχα πράγματα μέσα του (απευθύνεται σε πιο προπονημένα αυτία, σαφέστατα). Στιχουργικά, αναφέρεται στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας.
The Edge of Darkness. Ηχοι ελικοπτέρων (από την ταινία «Apocalypse Now») βάζουν τον ακροατή ξανά σε ένα πολεμικό τοπίο, τονίζοντας την αποκτήνωση του ανθρώπου μέσα από τον πόλεμο. Εδώ ο Harris παίρνει αυτούσιες φράσεις της ταινίας και δημιουργεί τους στίχους. Ενα κιθαριστικό ριφ του Gers «σκάβει» το ηχείο και αμέσως μετά έρχεται μια αρμονία από τον Murray να απογειώσει τη σύνθεση που βασίζεται κυρίως σε μελωδίες, ενώ και ο Bayley στέκεται υπέροχα.
2 A.M. Ξανά εισαγωγή slow tempo. Για περισσότερο από ένα λεπτό ο Bayley ακολουθεί την κιθάρα, ώσπου έρχεται η «οβίδα». Ο McBrain δίνει το σύνθημα πλάι σε ένα «γαργαλιστικό» ριφ κιθάρας. Κι εκεί που νομίζεις ότι έτσι θα καταλήξει το κομμάτι, έρχεται η μεγάλη έκπληξη. Ο Bayley με τον Gers σβήνουν προσεκτικά την ενότητα και οι Maiden μπαίνουν σε μία σπουδαία μελωδική παρένθεση, που μπορεί να θυμίζει Fear of The Dark (το άλμπουμ) αλλά όπως προείπαμε, Harris και McBrain σ' αυτό το άλμπουμ παίρνουν... ζωές. Οι στίχοι του Bayley εδώ μιλούν για τον... Bayley.
Για φινάλε, έρχεται το The Unbeliever. Αν και η εισαγωγή προδιαθέτει τον ακροατή ότι θα ακούσει το χειρότερο κομμάτι του άλμπουμ, οι Maiden καταφέρνουν να το... σώσουν στην πορεία, τόσο με την υπέροχη ερμηνεία του Bayley, αλλά και το prog παιχνίδισμά τους, «δένοντας» σωστά με τους στίχους που αποτελούν εσωτερικό διάλογο κάποιου που βρίσκεται σε κρίση ταυτότητας.
Στην πιο κρίσιμη καμπή της ιστορίας τους οι Iron Maiden κατάφεραν να σταθούν όρθιοι. Αν και άκουσαν πολλά αρνητικά για το X Factor, πιστεύω ότι ο χρόνος τούς δικαίωσε. Το άλμπουμ πλέει σε... αχαρτογράφητα για την εποχή νερά, αλλά ο καπετάνιος (Harris) έχει απίστευτο πλούτο κρυμμένο στα αμπάρια του και παρουσιάζει μία διαφορετική μεν, όμως επιβλητική πρόταση, με χορταστικό όγκο, αλλά και καθαρότητα, παράλληλα. Η επιλογή Bayley αποδείχθηκε σωστή για τα δεδομένα του συγκεκριμένου άλμπουμ. Aλλωστε ο Εγγλέζος τραγουδιστής δεν είναι ο πρωταγωνιστής του X Factor.
Οπως και να 'χει, σε αντίστοιχες περιπτώσεις και συγκυρίες όπου πολλά γκρουπ τσακίστηκαν στα βράχια, οι Iron Maiden στάθηκαν αξιοπρεπώς και παρουσίασαν ένα πολύ δυνατό άλμπουμ. Κάποιοι, πιθανότατα, βιάστηκαν να απορρίψουν το X Factor. Εγώ όχι...
Οπως και να 'χει, σε αντίστοιχες περιπτώσεις και συγκυρίες όπου πολλά γκρουπ τσακίστηκαν στα βράχια, οι Iron Maiden στάθηκαν αξιοπρεπώς και παρουσίασαν ένα πολύ δυνατό άλμπουμ. Κάποιοι, πιθανότατα, βιάστηκαν να απορρίψουν το X Factor. Εγώ όχι...
Τα κομμάτια:
1. Sign of the Cross (Harris) 11:18
2. Lord of the Flies (Harris,Gers) 5:04
3. Man on the Edge (Gers, Bayley) 4:13
4. Fortunes of War (Harris) 7:24
5. Look for the Truth (Bayley, Gers, Harris) 5:10
6. The Aftermath (Harris, Bayley, Gers) 6:21
7. Judgement of Heaven (Harris) 5:12
8. Blood on the World's Hands (Harris) 5:58
9. The Edge of Darkness (Harris, Bayley, Gers) 6:39
10. 2 A.M. (Bayley, Gers, Harris) 5:38
11. The Unbeliever (Harris, Gers) 8:10
ΤΗΕ SHADOW
* Πηγή θεματολογίας: Tα Μυστικά Της Σιδηράς Παρθένου (Γ. Ηλ. Ματσαγγούρας 2010)
