ΧΡΟΝΟΜΗΧΑΝΗ: Metallica - Metallica (Black Album) [1991]

ΕΚΕΙΝΗ την εποχή το heavy metal, βίωνε το μεγαλύτερο πλήγμα στην ιστορία του, έχοντας συμπληρώσει 21 ολόκληρα χρόνια από τη γέννησή του και αφήνοντας πίσω του τα δοξασμένα 80's. To μουσικό κίνημα του grunge κατέκλυζε τα πάντα, βυθίζοντας το metal γενικότερα, σε μία τεράστια κρίση δημοτικότητας...




Εναν χρόνο πριν, οι Pantera, έχοντας μαγευτεί από το ...And Justice For All, δίνουν το φιλί της ζωής στο μουσικό αυτό ιδίωμα, κυκλοφορώντας το ανυπέρβλητο Cowboys From Hell και χαράζοντας νέους ορίζοντες για τη συνέχεια. Οι Metallica βλέποντας το τσουνάμι του grunge να έρχεται (λίγους μήνες μετά κυκλοφόρησε το Nevermind των Nirvana, που σάρωσε τα πάντα) και όντας εντυπωσιασμένοι από τον ήχο του στενού φίλου τους, Dimebag Darrell, αποφασίζουν να αλλάξουν πορεία. Απολύουν τον παραγωγό των Ride The Lighting, Master Of Puppets και ...And Justice For All, Flemming Rasmussen, τη θέση του οποίου παίρνει ο Bob Rock, με σκοπό να δώσει στον ήχο τους, το groove μέταλλο των Pantera. Oι συνθέσεις, σταματούν να έχουν την πολυπλοκότητα του προηγούμενου άλμπουμ: όλα είναι βασισμένα σε ένα καλό ριφ, απλά, άμεσα, μα προπάντων δυνατά. Από εκεί ξεκινούν όλα. 

Ολα μα όλα τα κομμάτια του άλμπουμ γράφονται μέσα σε 9 μήνες από τους Hetfield, Ulrich (με κάποιες ιδέες από τους Hammett και Newsted, του οποίου ένα ριφ γέννησε το My Friend of Misery, που προορίζονταν για instrumental), το μπάσο επιστρέφει ξανά, ο Ulrich εγκαταλείπει το πιο prog παίξιμο, ενώ ο δίσκος εμπλουτίζεται με ορχηστρικά περάσματα, όπως στο The Unforgiven και στο Nothing Else Matters (την ενορχήστρωση ανέλαβε ο Michael Kamen [1948-2003], ο άνθρωπος που διηύθυνε το S&M του 1999).
Ο δαιμόνιος Bob Rock ξέρει πολύ καλά τι θέλει το ραδιόφωνο, τι θα κολλήσει στο αυτί του κόσμου. Και φροντίζει να το κάνει σαφές στο γκρουπ. «Αυτό που κάνετε στα live, δεν το βγάζετε στο στούντιο», λέει στην τετράδα. Επόμενη κίνηση είναι να τους βάλει να ηχογραφήσουν μαζί κι όχι ξεχωριστά, όπως γινόταν μέχρι τότε. Πως θα... μεταφραζόταν αυτό; Περίπου 30-40 εγγραφές σε κάθε κομμάτι, πολλά κοψίματα, αλλαγές και μονταρίσματα, φτάνουν τους Metallica στα όριά τους, προσθέτοντας άπειρη εξάντληση, απρόοπτα (ο Hetfield έχασε τη φωνή του για αρκετό διάστημα), αμφισβήτηση στο πρόσωπο του Rock και επικούς καβγάδες. Ομως, η συνταγή ήταν αλάνθαστη.

Το Enter Sandman βασίστηκε σε ριφ του Hammett (και επιρροή από τους Εxcel και το Tapping Into The Emotional Void), ολοκληρωμένο στις 3 τα ξημερώματα. Η αρχική εκδοχή του Sad But True ήταν πιο γρήγορη, όμως όλοι συμφώνησαν πως αυτό το παίξιμο έκανε το τραγούδι υπερβολικά... χαρούμενο, κάτι που δεν ταίριαζε στο ύφος του άλμπουμ (όσοι έχετε πικ απ με ποτενσιόμετρο pitch, δοκιμάστε το). Ετσι, έριξαν

O κροταλίας εξωφύλλου και ο τίτλος του κομματιού, προέρχονται
από την αμερικανική σημαία Gadsden. Σχεδιάστηκε από τον
στρατηγό Christopher Gadsden το 1775 κατά τη διάρκεια της
αμερικανικής επανάστασης.

το τέμπο και όπως αποδείχθηκε, ήταν μία πολύ σοφή κίνηση. Το Unforgiven κρύβει και αυτό τα μυστικά του: όσοι προσπαθείτε να καταλάβετε ποιο πνευστό ακούγεται στην εισαγωγή, μάθετε ότι είναι τρομπέτα που έχει ηχογραφηθεί ανάποδα, δίνοντας μία spaghetti western αισθητική. «Αν και φαίνεται απλό, αυτό το κομμάτι μάς δυσκόλεψε πάρα πολύ. Μου πήρε πολλές ώρες να βρω το κατάλληλο σόλο», εξομολογείται ο Hammett. Μέχρι τότε οι Metallica, όπως και όλα τα γκρουπ, έγραφαν ένα μελωδικό κουπλέ και μετά ένα βαρύ ρεφρέν. Στο Unforgiven έκαναν το ανάποδο και έδωσαν στο κομμάτι μία πρωτότυπη χροιά. Αξια αναφοράς είναι και η νότα 12χορδου (παρακαλώ) μπάσου στην εισαγωγή του Wherever I May Roam, ενώ για το κομμάτι που αγαπήθηκε από τον περισσότερο κόσμο, το Nothing Else Matters, τονίζουν οι δύο κιθαρίστες του γκρουπ: «Είναι ένα πολύ προσωπικό κομμάτι. Δεν το ήθελα για τους Metallica. Εχει μια Brian May αισθητική, μια νότα και μετά τριπλή αρμονία. Εγραψα τη συγχορδία με e bow», λέει ο Hetfield. «Είναι το δικό μας Dark Side Of The Moon», προσθέτει ο Hammett.
Oσο για τα άλλα κομμάτια του Black Album; Τι μπορείς να πεις για το σφυροκόπημα των Holier Than Thou, Of Wolf and Man και Through the Never, για την οργή και πικρία που ξεχειλίζει το The God That Failed (οι στίχοι αφορούν στον άδικο χαμό της μητέρας του Hetfield, η οποία ήταν οπαδός μιας αίρεσης που αρνιόταν κάθε ιατρική βοήθεια, πιστεύοντας στην θεϊκή ίαση), την επική εισαγωγή του My Friend of Misery, το μοναδικό δημιούργημα Don't Tread on Me (παραπομπή στην αμερικανική επανάσταση) και το σπουδαίο φινάλε του The Struggle Within, που κάνει το άλμπουμ να μοιάζει σαν να αρχίζει ξανά.
Sad but True, θα πρέπει να μονολόγησαν πολλοί εχθροί των Metallica, ακούγοντας όλο το άλμπουμ, το οποίο πούλησε 20 εκατ. αντίτυπα σε όλο τον κόσμο (16 εκατ. στις ΗΠΑ, Νο 1 στο Billboard 200). Tην κυκλοφορία ακολούθησαν 300 συναυλίες του γκρουπ, που γιγαντώθηκε απίστευτα, φτάνοντας στο ψηλότερο σημείο της δόξας του, πολύ μακριά, δηλαδή, από 'κει που βρίσκεται σήμερα. Ισως όμως να ζητάμε πολλά. Είναι αδύνατον ένα γκρουπ που επί οκτώ χρόνια ξεπερνά τον εαυτό του, προσφέροντας άλμπουμ - σταθμούς, να συνεχίσει να παράγει τόσο μεγάλα άλμπουμ. Εκτός αυτού, σχεδόν όλοι γνωρίζουμε ότι οι Hetfield και Ulrich, είναι προσωπικότητες που αναζητούν νέα πράγματα στη μουσική και πολύ δύσκολα θα συνέχιζαν σ' αυτό τον φρενήρη ρυθμό. 
Συμπερασματικά, θεωρώ πως το Black Album μαζί με τα Cowboys From Hell και Images And Words των Dream Theater (1992), άνοιξαν διάπλατα νέους ορίζοντες στο heavy metal, τους οποίους ακολούθησαν στην πορεία, μεγάλα γκρουπ που απολαμβάνουμε μέχρι σήμερα και αυτό από μόνο του καθιστά αυτή την τριετία καθοριστική. 

Η ιστορική tracklisting:

1. Enter Sandman  5:29
2. Sad but True  5:24
3. Holier Than Thou  3:47
4. The Unforgiven  6:26
5. Wherever I May Roam  6:42
6. Don't Tread on Me  3:59
7. Through the Never  4:01
8. Nothing Else Matters  6:29
9. Of Wolf and Man  4:16
10. The God That Failed  5:05
11. My Friend of Misery  6:47
12. The Struggle Within  3:51

THE SHADOW