ΠΡΙΝ από λίγα χρόνια είχα την τιμή να πάρω συνέντευξη από τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Δεν ήθελα όμως να μιλήσουμε για τα τετριμμένα. Ηθελα μία διαφορετική συζήτηση, πέρα από το τραγούδι κι από αυτά που έχουν ειπωθεί. Ενας σπουδαίος καλλιτέχνης, που έχει άμεση επαφή με τους νέους και σε πολλά κομμάτια του αναφέρεται στον αθλητισμό. Αυτό ήταν...
Αθλητισμός, ποδόσφαιρο, νεολαία, βία. Μία αλληλουχία εκρηκτική, η οποία αρκετά συχνά ξεκινάει από τον τελευταίο κρίκο της, τη βία, προσπαθώντας να εξαλείψει ή να σκεπάσει όλα τα προηγούμενα. Τελικά, «το ντέρμπι είναι στημένο;», ποιος είναι ο «οπαδός φανατικός;», γιατί «ο Ελλην ξεσπαθώνει;». Υπάρχει ελπίδα πριν (κυρίως) το ελληνικό ποδόσφαιρο μας στείλει «χαιρετίσματα»;
Ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, λίγες ώρες πριν αγγίξει το μικρόφωνο πάνω στη σκηνή του κατάμεστου κέντρου στο οποίο εμφανίζεται, κατέθεσε την άποψή του σε μία πάντα επίκαιρη κουβέντα, χωρίς υπεκφυγές και μισόλογα. Ο σπουδαίος Ελληνας ερμηνευτής, στιχουργός και συνθέτης, που κρατά τη «σφεντόνα» του τεντωμένη εδώ και 40 χρόνια τραγουδιού, προβληματίζεται, θυμώνει, όμως ελπίζει. Γιατί και αυτός έχει γεμίσει γήπεδα…
- Τελικά, Βασίλη, τι σημαίνει οπαδός φανατικός;
- Οταν βγήκε αυτή η έκφραση τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά. Δεν εκμεταλλευόταν κανείς τον φανατικό οπαδό. Υπήρχε η υποστήριξη της γειτονιάς του, της πόλης του, του έθνους του. Στη συνέχεια, επειδή από τη φύση του έχει την ανάγκη να θυμώνει και μετά να εκτονώνεται, το σύστημα το εκμεταλλεύτηκε και δημιουργεί οπαδούς για να καρπώνεται, όχι μόνο τους ίδιους αλλά και τα αποτελέσματα των φανατισμών. Εγώ, μιλώ για τον οπαδό τον τρυφερό. Σήμερα, τα πράγματα, δυστυχώς, έχουν φτάσει στο απροχώρητο. Δεν μπορείς να υποστηρίξεις κατ΄αρχήν τη γειτονιά σου μόνο για τη γειτονιά σου. Οι παίκτες δεν παίζουν για τη φανέλα, παίζουν για τα λεφτά. Πολλοί επιχειρηματίες των ομάδων δεν ηγούνται της ομάδας ως φυσικοί αρχηγοί, αλλά εκεί επενδύουν και εκεί συνήθως «ξεπλένουν», όπως έχουμε δει και ακούσει στην Ευρώπη και όλο τον κόσμο.
- Το σύστημα ομαδοποιεί, κι όπως έλεγε και ο Νικόλας ο Ασιμος, να προβατοποιεί τους νέους, να τους βάζει ταμπέλες, να τους δημιουργεί τον αντίπαλο, ούτως ώστε να πουλά τα μέσα με τα οποία αυτοί οι δύο ρίχνονται στη διαμάχη, είτε αυτό είναι ποδόσφαιρο, είτε είναι τραγούδι. Διαμάχη σε όλα τα επίπεδα. Το σύστημα στηρίζεται πάνω στον ανταγωνισμό, όχι στον συναγωνισμό.
- Η «μπάλα» είναι βιομηχανία; Γίνεται πολιτική μέσω της «μπάλας»;
- Ναι, είναι βιομηχανία κι από τις πιο μεγάλες. Και, σαφώς, γίνεται πολιτική μέσω της μπάλας. Σκέψου να έβγαινε κάποιος πολιτικός και να έλεγε ότι εγώ δεν γουστάρω π.χ. τους οπαδούς του Ολυμπιακού. Ηταν «από χέρι καμένος». Αλλες φορές χρησιμοποιούν το να λένε «είμαι κάποια ομάδα» για ψηφοθηρικούς λόγους. Πολλοί από αυτούς που έχουν τις ομάδες συμμετέχουν ενεργά στην πολιτική αλλά πάντα από πίσω. Είτε πιέζοντας πολιτικούς, αποσπώντας συγχρόνως οφέλη, είτε εκβιάζοντας αποθρασυμένοι πλέον φανερά.
- Ποια είναι αυτή η αόρατη δύναμη που κατεβάζει τον κόσμο στο δρόμο;
- Ο Ελληνας κάπου έχει κρυμμένο φιλότιμο, το οποίο δεν αρέσει καθόλου και θέλουν να του το καταστρατηγήσουν. Θέλουν να αφαιρέσουν τη σκέψη απ΄ όλους τους νέους, τους θέλουν πρόβατα να άγονται και να φέρονται μόνο όταν εκείνοι θέλουν. Και εκείνοι θέλουν σαφώς να είναι το ποδόσφαιρο το πεδίο της μάχης. Πάντως, δεν πρέπει να απογοητευόμαστε, ο κόσμος και κυρίως οι νέοι αντιδρούν.
- Μήπως όμως είμαστε λίγο ισοπεδωτικοί; Είναι όλα στημένα;
Δεν βλέπω τίποτα που να μην είναι στημένο. Ακόμα και στη βουλή, στην οποία παλαιότερα ο καθένας πρέσβευε την προσωπική του άποψη κι έτσι έβγαινε ένα πλούσιο αποτέλεσμα. Εδώ πέρα δεν είναι τριακόσιοι, είναι όσοι είναι τα κόμματα. Κάθε κόμμα έχει μία γραμμή. Αν οποιοσδήποτε βουλευτής διαφωνεί μ΄αυτή την γραμμή, διαγράφεται.
- Γήπεδο πηγαίνετε; Κι αν όχι τι σας τρομάζει ή τι δεν σας εκφράζει;
Δεν μπορώ να υποστηρίξω μια ομάδα σήμερα, κατ΄αρχήν γιατί δεν είναι απ’ τη γειτονιά μου και όπως έχουμε καταντήσει τουλάχιστο δεν είναι και από τη χώρα μου. Γι΄αυτό έχω περιοριστεί στο να θαυμάζω και να παρακολουθώ την Εθνική και καμία άλλη ομάδα. Θα πήγαινα να έβλεπα την Εθνική στο γήπεδο, αλλά αν με δουν εκεί ίσως με θεωρήσουν κι εμένα παράδειγμα. Δεν θέλω να είμαι το παράδειγμα. Είμαι τόσο απογοητευμένος, αλλά και έχω θυμώσει απ΄αυτά που συμβαίνουν, από τη, βάσει σχεδίου, χουλιγκανοποίηση των νέων. Τώρα τελευταία βέβαια μου έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον ο Αστέρας Τρίπολης. Μιας και κατάγομαι απ΄την Αρκαδία με ενδιαφέρει. Βέβαια θα ήθελα όλοι οι παίκτες να είναι απ΄την Αρκαδία…
- Παρακολουθείτε την αθλητική επικαιρότητα;
Είμαι λάτρης του στίβου και των Ολυμπιακών Αγώνων. Βέβαια, και αυτή είναι εμπορευματοποιημένη ιστορία. Πέφτουν τεράστια ποσά εκεί…
- Ποια είναι η άποψη σας για το ντόπιγκ;
Είναι απάνθρωπη αυτή η κατάσταση, δεν είναι ανθρώπινοι αυτοί οι αθλητές, είναι ντοπαρισμένα άλογα. Διαφωνώ πέρα για πέρα με όλο αυτό και διαφωνώ και με το ύψος των οικονομικών απολαβών των αθλητών. Ας θυμηθούμε στους Αγώνες της αρχαιότητας ότι η αμοιβή ήταν ένα στεφάνι ελιάς. Ας μην ξεχνούμε ότι απ΄τους αρχαίους Αγώνες ξεπήδησε η ευγενής άμιλλα, που σημαίνει συναγωνισμός και όχι ανταγωνισμός. Αντί για την ευγενή άμιλλα σήμερα θέλουμε τον πλήρη «θάνατο» του αντιπάλου, σαν την αρένα με τα λιοντάρια. Όταν προβατοποιούν τα νέα παιδιά, αντί να τα εκπολιτίσουν, να τα μορφώσουν και να τα καλλιεργήσουν, το αποτέλεσμα θα είναι αυτό.
Βγαίνοντας στο πλακόστρωτο σοκάκι της Πλάκας, ο νους είναι «εγκλωβισμένος» ανάμεσα στη «βελούδινη» χροιά της φωνής του Βασίλη και στην έκδηλη αγωνία του, την στιγμή που ένας στίχος γνέφει στα χείλη, τα οποία ακολουθούν πρόθυμα: «Πες μου ένα ψέμα να αποκοιμηθώ…»
- Ο σύγχρονος νέος ξέρει να διεκδικεί; Γιατί έχει αυτή την τάση να ομαδοποιείται, να βάζει ταμπέλα;
- Το σύστημα ομαδοποιεί, κι όπως έλεγε και ο Νικόλας ο Ασιμος, να προβατοποιεί τους νέους, να τους βάζει ταμπέλες, να τους δημιουργεί τον αντίπαλο, ούτως ώστε να πουλά τα μέσα με τα οποία αυτοί οι δύο ρίχνονται στη διαμάχη, είτε αυτό είναι ποδόσφαιρο, είτε είναι τραγούδι. Διαμάχη σε όλα τα επίπεδα. Το σύστημα στηρίζεται πάνω στον ανταγωνισμό, όχι στον συναγωνισμό.
- Η «μπάλα» είναι βιομηχανία; Γίνεται πολιτική μέσω της «μπάλας»;
- Ναι, είναι βιομηχανία κι από τις πιο μεγάλες. Και, σαφώς, γίνεται πολιτική μέσω της μπάλας. Σκέψου να έβγαινε κάποιος πολιτικός και να έλεγε ότι εγώ δεν γουστάρω π.χ. τους οπαδούς του Ολυμπιακού. Ηταν «από χέρι καμένος». Αλλες φορές χρησιμοποιούν το να λένε «είμαι κάποια ομάδα» για ψηφοθηρικούς λόγους. Πολλοί από αυτούς που έχουν τις ομάδες συμμετέχουν ενεργά στην πολιτική αλλά πάντα από πίσω. Είτε πιέζοντας πολιτικούς, αποσπώντας συγχρόνως οφέλη, είτε εκβιάζοντας αποθρασυμένοι πλέον φανερά.
- Ποια είναι αυτή η αόρατη δύναμη που κατεβάζει τον κόσμο στο δρόμο;
- Ο Ελληνας κάπου έχει κρυμμένο φιλότιμο, το οποίο δεν αρέσει καθόλου και θέλουν να του το καταστρατηγήσουν. Θέλουν να αφαιρέσουν τη σκέψη απ΄ όλους τους νέους, τους θέλουν πρόβατα να άγονται και να φέρονται μόνο όταν εκείνοι θέλουν. Και εκείνοι θέλουν σαφώς να είναι το ποδόσφαιρο το πεδίο της μάχης. Πάντως, δεν πρέπει να απογοητευόμαστε, ο κόσμος και κυρίως οι νέοι αντιδρούν.
- Μήπως όμως είμαστε λίγο ισοπεδωτικοί; Είναι όλα στημένα;
Δεν βλέπω τίποτα που να μην είναι στημένο. Ακόμα και στη βουλή, στην οποία παλαιότερα ο καθένας πρέσβευε την προσωπική του άποψη κι έτσι έβγαινε ένα πλούσιο αποτέλεσμα. Εδώ πέρα δεν είναι τριακόσιοι, είναι όσοι είναι τα κόμματα. Κάθε κόμμα έχει μία γραμμή. Αν οποιοσδήποτε βουλευτής διαφωνεί μ΄αυτή την γραμμή, διαγράφεται.
- Γήπεδο πηγαίνετε; Κι αν όχι τι σας τρομάζει ή τι δεν σας εκφράζει;
- Παρακολουθείτε την αθλητική επικαιρότητα;
Είμαι λάτρης του στίβου και των Ολυμπιακών Αγώνων. Βέβαια, και αυτή είναι εμπορευματοποιημένη ιστορία. Πέφτουν τεράστια ποσά εκεί…
- Ποια είναι η άποψη σας για το ντόπιγκ;
Είναι απάνθρωπη αυτή η κατάσταση, δεν είναι ανθρώπινοι αυτοί οι αθλητές, είναι ντοπαρισμένα άλογα. Διαφωνώ πέρα για πέρα με όλο αυτό και διαφωνώ και με το ύψος των οικονομικών απολαβών των αθλητών. Ας θυμηθούμε στους Αγώνες της αρχαιότητας ότι η αμοιβή ήταν ένα στεφάνι ελιάς. Ας μην ξεχνούμε ότι απ΄τους αρχαίους Αγώνες ξεπήδησε η ευγενής άμιλλα, που σημαίνει συναγωνισμός και όχι ανταγωνισμός. Αντί για την ευγενή άμιλλα σήμερα θέλουμε τον πλήρη «θάνατο» του αντιπάλου, σαν την αρένα με τα λιοντάρια. Όταν προβατοποιούν τα νέα παιδιά, αντί να τα εκπολιτίσουν, να τα μορφώσουν και να τα καλλιεργήσουν, το αποτέλεσμα θα είναι αυτό.
Βγαίνοντας στο πλακόστρωτο σοκάκι της Πλάκας, ο νους είναι «εγκλωβισμένος» ανάμεσα στη «βελούδινη» χροιά της φωνής του Βασίλη και στην έκδηλη αγωνία του, την στιγμή που ένας στίχος γνέφει στα χείλη, τα οποία ακολουθούν πρόθυμα: «Πες μου ένα ψέμα να αποκοιμηθώ…»
