ΧΡΟΝΟMHΧΑΝΗ : Black Sabbath - H γέννεσις του Metal [1970]

ΕΧΕΤΕ σκεφτεί ποτέ, ποια μπορεί να ήταν η θρυαλλίδα από την οποία εξερράγη το Ηeavy Μetal, ένα μουσικό ιδίωμα που έμελλε να κατακτήσει τα πάντα στο πέρασμα 44 ετών μέχρι σήμερα; Ποιοι ήταν αυτοί που ένα περίεργο αλυσιδωτό παιχνίδι της μοίρας τούς έφερε κοντά και τολμώντας να αγριέψουν τα ριφ των Led Zeppelin, του Hendrix, των Deep Purple, των Cream, τις μελωδίες του Peter Green και αγνοώντας το συντηρητικό κοινό της εποχής, να παίξουν αυτό που αποκαλούμε σήμερα, doom metal, το οποίο στην πορεία γέννησε δεκάδες νέα ιδιώματα και εκατοντάδες γκρουπ;

Ολα άρχισαν από μια αγγελία. Μία αναζήτηση μελών για μπάντα από τον Οzzy, τον «τρελούτσικο Ozzy», που ήθελε να φτιάξει ένα συγκρότημα στο Αston του Birmingham. Ο πρώτος που ανταποκρίθηκε στο κάλεσμά του ήταν ο Τerence Geezer Butler. Eπαιζε κιθάρα, μια Rare Breed, ένα όνομα που θα έδιναν στο γκρουπ που θα έφτιαχναν. Ομως ο Butler ήταν πτυχιούχος λογιστής και λίγο αργότερα βρήκε καλή δουλειά, με αποτέλεσμα τα όνειρα των δύο νέων να σβήσουν πριν καν δημιουργηθούν. Οχι για πολύ όμως... «Τοκ, τοκ, τοκ!» Η πόρτα του Ozzy χτύπησε ξανά.

H περιπέτεια του Iommi

Μήνες μετά, ο Τοny Iommi είχε διαβάσει την ξεχασμένη αγγελία και μαζί με τον Billy Ward βρίσκονταν στο κατώφλι του σπιτιού των Osbourne. «Οχι ρε γαμώτο, Εσύ είσαι;» Ο Iommi ήξερε τον Οzzy από το σχολείο και, ως σοβαρός χαρακτήρας, δεν εκτιμούσε καθόλου τον θεοπάλαβο αυτόν τύπο. Ο Iommi, όμως ήθελε να κερδίσει ένα στοίχημα ζωής με τον εαυτό

του. Ηταν αλουμινάς και ηλεκτροσυγκολητής. Ως κιθαρίστας έπαιζε σε κάποιους Rocking Chevrolets, όταν τον άκουσε ένας μάνατζερ και τον έπεισε να φύγει για τη Γερμανία. Tην τελευταία μέρα στη δουλειά, ο πιεστής μετάλλων δεν ήρθε. Ανέλαβε ο Tony και το κακό δεν άργησε να γίνει. Η μεταλλική πρέσα του έπιασε τα δάχτυλα του δεξιού χεριού του, αποκόπτοντας τις δύο πρώτες φάλαγγες από τον μέσο και τον παράμεσο. Ο Tony είναι αριστερόχειρας και όλοι ξέρουμε τι σημαίνει αυτό. Με κατεστραμμένα δύο δάχτυλα που παίζουν στα τάστα, ήταν αδύνατο να ξαναπιάσει κιθάρα. Ο Iommi έπεσε σε κατάθλιψη, όμως συνήλθε γρήγορα. Θα έπαιζε κιθάρα με κάθε κόστος. Δοκίμασε να αλλάξει χέρι, αλλά δεν τα κατάφερε. Τότε κατασκεύασε από λιωμένο μπουκάλι του υγρού πιάτων, Fairy, πρόσθετες φάλαγγες, τις οποίες έντυσε με δέρμα και χαλάρωσε τις χορδές για να μην πονά πολύ όταν τις πίεζε. Aυτό είχε ως αποτέλεσμα, ο ήχος του να βγει βαρύς και σκοτεινός. «Ουσιαστικά, έμαθε κιθάρα από το μηδέν», λέει ο Οzzy. Ο Iommi έπαιξε στους Rest, όμως δεν ήταν αυτό που ήθελε. Υστερα ήρθαν οι Mythology το 1968, όπου συνυπήρξε με τον Ward στα ντραμς. Πάλι όμως κάτι δεν κόλλαγε. Κι έτσι φτάνουμε ξανά στην πόρτα του Ozzy, όπου ο κιθαρίστας πείθεται, τελικά, από τον Ward να δοκιμάσουν έστω και με τον τρελό Osbourne. Απέμενε ένας μπασίστας για να κλείσει το σχήμα. «Ξέρω εγώ έναν. Τον λένε Geezer, αλλά παίζει ρυθμική κιθάρα. Γιατί να μην μάθει μπάσο; Τέσσερις κωλοχορδές είναι», είπε ο Ozzy και ο Butler επέστρεψε ξανά στο πλάνο, ως μπασίστας πλέον, με το... κιθαριστικό παίξιμό του να τον χαρακτηρίζει έως σήμερα. Χρήματα δεν υπήρχαν για μπάσο· έτσι τα πρώτα τζαμαρίσματα της μπάντας έγιναν με μία Telecaster του Βutler. Πρώτο όνομα των Black Sabbath θεωρείται το Polka Talc Blues Band, που προήλθε από το ταλκ της μητέρας του Ozzy. Υστερα από κάποιες εμφανίσεις, μετονομάστηκαν σε EARTH. Ωσπου ήρθαν... οι Jethro Tull.

Η διάλυση λόγω Jethro Tull και η επανασύνδεση

Σε ένα live το γκρουπ θα άνοιγε για τους Tull, όμως οι τελευταίοι, εξαιτίας μιας μηχανικής βλάβης στο δρόμο, άργησαν πάρα πολύ. Ετσι, Ozzy, Iommi, Butler και Ward, έμειναν παραπάνω στη σκηνή, ώσπου κατέφθασε πρώτος ο Ian Anderson να πει στους διοργανωτές τι είχε συμβεί κι έμεινε να ακούσει τους ΕΑRTH. Eντυπωσιάστηκε από τον Iommi και του ζήτησε να μετακομίσει στους Jethro Tull. Ο Ιommi δέχθηκε. Δε μπορούσε να αρνηθεί μια τόσο σπουδαία πρόταση. Το γκρουπ διαλύεται. Ηταν Δεκέμβριος του 1968.
Για το... καλό της ανθρωπότητας, ο Iommi κατάλαβε γρήγορα ότι το ύφος των Tull δεν του ταίριαζε. Ετσι, μάζεψε τους υπόλοιπους τρεις ξανά. Βρέθηκε μάνατζερ, ξεκίνησαν συναυλίες και στα ενδιάμεσα τζαμάρανε δικές τους ιδέες και συνθέσεις. Κάπου εκεί γεννήθηκε το κομμάτι Black Sabbath. To γκρουπ είχε χαράξει την πορεία του. Δε χρειάζονταν πια το blues ύφος.

«Οι άνθρωποι πλήρωναν για να τρομάξουν στον κινηματογράφο. Αν τρομάζαμε τον κόσμο με τη μουσική μας, ίσως να βγαίναμε κερδισμένοι», λέει ο Ozzy. Ομως οι τέσσερις νέοι έκρυβαν τον δικό τους πλούτο στην ψυχή τους. Εκείνο το διάστημα, το 1969, oι Led Zeppelin κυκλοφόρησαν το πρώτο άλμπουμ τους. Ο Iommi «τρελάθηκε»: «Ακούστε πόσο βαρύ είναι. Εμείς θα γίνουμε βαρύτεροι», είπε στους άλλους. Οι Black Sabbath μόλις είχαν συναντήσει το πεπρωμένο τους. Εστειλαν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας το όνομα EARTH και λίγο καιρό αργότερα, την Παρασκευή 13 Φεβρουαρίου του 1970 κυκλοφόρησαν το ομώνυμο άλμπουμ, ουσιαστικά την πρεμιέρα του Heavy Metal. Eίχε προηγηθεί το άκουσμα του Evil Woman από το Radio 1 του BBC στις 6 το πρωί...
Η μέρα αυτή, κάθε άλλο παρά γρουσούζικη αποδείχθηκε. Τίποτα δεν θα είναι όπως πριν. Ο ήχος πρωτάκουστος, βαρύς, αργός που χτυπούσε βαθιά στο στήθος. Τony Iommi, Terry «Geezer» Butler, Billy Ward παράγουν μία ξεχωριστή μουσική, που απείχε έτη φωτός από τα γιεγιεδάκια, το χαρντ ροκ και το ροκ εν ρολ της εποχής. Στο μικρόφωνο, μία παράξενη φωνή ενός τύπου που άκουγε στο όνομα, John «Ozzy» Osbourne. Ενας αλητάκος από το Μπέρμιγχαμ, που έχει «θητεύσει» στη φυλακή για μικροδιαρρήξεις, έμελλε να «σφραγίσει» τα θεμέλια του Μetal.

«What is this that stands before me?» 

Αν και γεννήθηκα λίγα χρόνια μετά, γνώρισα τους Sabbath στα μέσα των 80's, όταν ο μεγάλος αδερφός ενός συμμαθητή και αδερφικού φίλου, μας έβαζε το Black Sabbath για να μας τρομάξει και οφείλω να ομολογήσω ότι ακόμη θυμάμαι το ρίγος που μας κατέκλυζε. Η καμπάνα, η καταιγίδα, το βαρύ doom ριφ του Iommi και το κράξιμο του Ozzy: «What is this that stands before me?». «Oι στίχοι αφορούν ένα όνειρο που είχε δει ο Geezer», αναφέρει ο Ozzy στην αυτοβιογραφία του. «Τότε, ο αποκρυφισμός και γενικότερα οι ιστορίες τρόμου ήταν μόδα. Προσαρμοστήκαμε σε αυτή την τάση κι εμείς. Δεν είχαμε άλλη εναλλακτική. Επρεπε να πετύχουμε», τονίζει. Ακούγοντας το Wizard ακόμη και τώρα -και φυσικά σε υψηλά ντεσιμπέλ- κανείς δε μπορεί να μείνει αδιάφορος. Απίστευτη «μπούκα» μετά τη φυσαρμόνικα του Οzzy, ξερά αρχέγονα ντραμς, μεγαλειώδης τσαμπουκάς σε ένα από τα καλύτερα κομμάτια των Sabbath. Και μετά το Behind the Wall of Sleep με πολλά μπλουζ στοιχεία και το N.I.B. (Nativity In Black), ίσως το πιο μεστό κομμάτι του άλμπουμ, μία εξιστόρηση ενός κυνηγητού του διαβόλου με ένα κορίτσι με στόχο την αποπλάνησή του. Οι Sabbath έχουν τονίσει πως ο τίτλος είναι αφιερωμένος στο μυτερό μούσι του Ward (nib).

Οι νερόμυλοι του Mapledurham στον Τάμεση, που «πόζαραν»
για τη δημιουργία του ιστορικού εξωφύλλου.

Και με το που γυρίζεις πλευρά, να το Evil Woman, η διασκευή των Crow του 1969, με φανερές Deep Purple επιρροές και μαγική… σύμπλευση Iommi, Butler. Το Sleeping Village κρατά με τον όγκο του ψηλά τον πήχη, ενώ ακολουθεί μία ακόμη διασκευή, το 10λεπτο Warning του Aynsley Dunbar, με το εισαγωγικό παιχνίδισμα του Butler και του Ward. Φινάλε με Wicked World με τον παιχνιδιάρικο ρυθμό, μία σύνθεση του Iommi πριν ακόμη οι Sabbath αποκτήσουν «σάρκα και οστά».
Ισως το ιδανικό φινάλε για το πρώτο κεφάλαιο του Metal, τη θρυαλλίδα από την οποία εκτοξεύτηκαν τεράστια γκρουπ τη δεκαετία του '70, όπως οι Pentagram, οι Scorpions, οι Judas Priest (μέγα Birmingham...) και όλα τα γνωστά μεγαθήρια των 80's. Κάπως έτσι γράφτηκε η ιστορία, στα Trident Studios του Λονδίνου. «Η μουσική μάς έδωσε μια διέξοδο. Ημασταν όλοι σε συμμορίες, αλλά δεν ήταν αυτό το όνειρό μας. Θέλαμε να παίζουμε σε μπάντες», λέει ο Iommi.

Αν και ο Τύπος της εποχής αντιμετώπισε με σκληρό τρόπο το γκρουπ και τη μουσική του («Βlack Sabbath: Music for the sick masses», ένας τίτλος εφημερίδας) και το επέκρινε για σατανισμό, οι Sabbath άντεξαν. «Το ποίημα στο εσωτερικό του άλμπουμ και ο ανάποδος σταυρός, μπήκαν χωρίς καν να ρωτηθούμε», διευκρινίζει ο Ozzy.
Yστερα από 44 χρόνια, η κληρονομιά των Sabbath αποδεικνύεται τεράστια. Το Ηeavy Metal γιγαντώθηκε τη δεκαετία του΄80 με σπουδαία γκρουπ (Maiden, Priest, Metallica, Slayer κτλ), τα οποία θα ακούν γενιές και γενιές. Κι αν το '90 δεν υπήρχαν, κατά κύριο λόγο, οι Pantera και oι Dream Theater, να ανοίξουν νέους δρόμους και προοπτικές, πιθανότατα θα μιλούσαμε σήμερα για το metal, όπως μιλούν τα ντοκυμαντέρ για το ρεμπέτικο.
Ολα τα κολοσσιαία συγκροτήματα του χώρου, από τους Machine Head μέχρι τους Fates Warning, από τους Κiss μέχρι τους Motley Crue και από τους Cranberries μέχρι τους Cult, κάθε είδος, κάθε ριφ, οφείλουν την ύπαρξή τους και την έμπνευσή τους σ' αυτούς. Τους αυτοκράτορες BLACK SABBATH.

Η ιστορική tracklisting:

1. Black Sabbath (Iommi, Osbourne, Butler, Ward) - 6:20
2. The Wizard (Iommi, Osbourne, Butler, Ward) - 4:24
3. Behind the Wall of Sleep (Iommi, Osbourne, Butler, Ward) - 3:37
4. N.I.B. (Iommi, Osbourne, Butler, Ward) - 6:08
5. Evil Woman (Larry Weigand, Dick Weigand and David Wagne) - 3:25
6. Sleeping Village (Iommi, Osbourne, Butler, Ward) - 3:46
7. Warning (Dunbar, Dmochowski, Hickling, Moorshead) - 10:28
8. Wicked World (Iommi, Osbourne, Butler, Ward) - 4:43