Οταν οι Pink Floyd «μελοποίησαν»
την Οργουελική Φάρμα των Zώων
Tα τέλη της δεκαετίας του '70 ήταν δύσκολα για τους Pink Floyd. Οι progressive μπάντες κυκλοφορούσαν πραγματικά κοσμήματα, οι τάση κατευθυνόταν προς το punk και το heavy metal και η ίδια η μπάντα είχε να αντιμετωπίσει σημαντικά εσωτερικά και προσωπικά ζητήματα μεταξύ των μελών της.
Ενα ακόμη εμπόδιο φάνταζε το γεγονός ότι το γκρουπ είχε αγγίξει το ταβάνι της με δύο συνεχόμενα άλμπουμ - σταθμούς: το Dark Side Of The Moon και το Wish You Were Here. Τι θα μπορούσε πλέον να σταθεί στο ύψος τους ή να τα ξεπεράσει;
Τα πάντα στη ζωή είναι θέμα άποψης και οπτικής γωνίας. Χωρίς να θέλω να βάλω μετρητή ποιότητας ή να το παίξω ειδήμων, θα επιχειρήσω να παραθέσω την δική μου άποψη και καταγραφή για το Animals, το οποίο και θεωρώ άλμπουμ εφάμιλλο των υπολοίπων. Ενα μουσικό έπος, μια δυνατή κραυγή κατά του συστήματος, με φόντο τις παραστάσεις του Οργουελ και της Φάρμας των Ζώων του 1945.
Το Animals, είναι ένα λαμπερό πλην περιφρονητικό έργο μουσικής λογοτεχνίας. «Σκύλοι», «Γουρούνια» και «Πρόβατα», «ενώνονται» μέσα από την οπτική των Βρετανών σε μια καυστική κριτική μιας κοινωνίας που θεωρούμε δεδομένη, σε μια σαρωτική διακωμώδηση του συστήματος.
Συνθετικά και ηχητικά οι Pink Floyd εγκαταλείπουν... διακριτικά τις έντονες ψυχεδελικές φόρμες και δίνουν χώρο στις κιθάρες, προαναγγέλοντας ουσιαστικά την έλευση του The Wall δύο χρόνια μετά. Το Animals είναι ευθύ, χωρίς ιδιαίτερους πειραματισμούς και απλωμένα ηχητικά τοπία.
Οι σημαντικές κοινονικοπολιτικές εξελίξεις της δεκαετίας του '70 αποτελούν έναν μεγάλο καθοριστικό οδηγό που είναι εμφανής στο άλμπουμ. Τα επακόλουθα του πολέμου του Βιετνάμ, το πολιτικό αδιέξοδο στο Νησί, οι οικονομικές κρίσεις που έπληξαν τη Βρετανία μαζί με άλλα δυτικά έθνη, η πίεση που συνθλίβει την εργατική τάξη, αλλά και οι καυγάδες μεταξύ του Waters και του Wright ή η ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη της συντρόφου του Gilmour, όλα αυτά αποτυπώνονται στο Animals με τον έναν ή τον άλλο τρόπο.
Οι «Σκύλοι», τα «Γουρούνια» και τα «Πρόβατα» αντιπροσωπεύουν τις διαφορετικές βαθμίδες της κοινωνικής ιεραρχίας. Κάθε τραγούδι είναι και μια αναπαράσταση του αντίστοιχου χαρακτήρα μέσα από έξυπνους στίχους και, μερικές φορές, μουσικές εκφράσεις που αντανακλούν τη φύση του κάθε χαρακτήρα.
Oι «Σκύλοι», η αδίστακτη και εμμονική αστική τάξη, οι επιχειρηματίες, που χρησιμοποιούν το σύστημα της ελεύθερης αγοράς προς όφελός τους.
Το γάβγισμά τους μέσα από ένα υπέροχο συνθετικό σκηνικό δημιουργεί ένα από τα επιβλητικότερα φινάλε που μπορεί κανείς να φανταστεί σε ένα τραγούδι. «Και όταν χάσετε τον έλεγχο, θα θερίσετε τη σοδειά που έχετε σπείρει...»
Το κομμάτι «Pigs» (Three Little Ones), δείχνει και είναι οξύθυμο, σαρκαστικό, μοχθηρό. Αντικατοπτρίζει προφανώς την ανώτερη τάξη, επικρίνει στον παραλογισμό της ύπαρξης αυτής και στην ισχύ των ανθρώπων της μόνο και μόνο λόγω της θέσης τους στην κοινωνία. Απληστοι, λαίμαργοι και αδιάφοροι απέναντι στα δεινά της εργατικής τάξης, γίνονται αντικείμενο γελοιοποίησης και περιφρόνησης από τους Pink Floyd του Waters.
Η μελωδία που παραπέμπει σε τσίρκο, αποτελεί την επιτομή του τραγουδιού σχετικά με την ανώτερη τάξη. Το σόλο του Gilmour είναι υπέροχο και σε συνδυασμό με την κραυγή των γουρουνιών, προσθέτει ακόμα περισσότερο χρώμα στο πορτρέτο του τραγουδιού. Αν και προέρχεται από απροσδιόριστη πηγή, λέγεται ότι το σόλο παίχτηκε με μια σκόπιμα τροποποιημένη κιθάρα. Ο Gilmour κλείνει το τραγούδι με επικό τρόπο, χωρίς να επαναλαμβάνει ό,τι ακούστηκε στο «Dogs». Για μένα το καλύτερο κομμάτι του άλμπουμ.
Και τέλος, τα «πρόβατα». Το ιδανικό ζώο για να απεικονίσει αυτή τη συγκεκριμένη θέση στην κοινωνία. Εύκολος έλεγχος για τα σκυλιά, προς το απόλυτο όφελος των γουρουνιών, τα πρόβατα είναι υπάκουα και υποταγμένα. Το «Sheep», σε αντίθεση με τα δύο προηγούμενα τραγούδια, περιέχει μια αίσθηση ελπίδας. Αν και τονίζει πώς τα πρόβατα είναι θύματα των ανώτερων τάξεων, το τραγούδι κινείται προς μια αισιόδοξη προοπτική, στην οποία αυτά απελευθερώνονται από τα δεσμά τους. «Περάστε χαρούμενα από την αφάνεια στο όνειρο».
Το «Πρόβατο», ενώ απεικονίζει την τελευταία κοινωνική βαθμίδα, παίζει επίσης κεντρικό ρόλο στην περιγραφή της θέσης της εκκλησίας σε μια καπιταλιστική κοινωνία. Η προαναφερθείσα ενδιάμεση ενότητα περιέχει μια ομιλία όπου η εκκλησία εμπλέκεται ως εργαλείο του καπιταλιστικού συστήματος, απλώς κατηχώντας την εργατική τάξη και επιτρέποντας στις ανώτερες τάξεις να εκμεταλλεύονται περαιτέρω τις μάζες.
Με το «Sheep», η κριτική του άλμπουμ φτάνει στο τέλος της. Η σημασία αυτών των τριών τραγουδιών είναι μνημειώδης. Οι Pink Floyd μέσα από τις διάφορες μεταφορικές τους κατασκευές, συνθέτουν μια ζοφερή και μισανθρωπική αντίληψη της καπιταλιστικής κοινωνίας.
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι για τις ανάγκες της περιοδείας, η μπάντα είχε συζητήσει να προσλάβει έναν δεύτερο κιθαρίστα και κάλεσαν τον Snowy White. Όταν ο Waters και ο Mason διέγραψαν κατά λάθος ένα από τα ολοκληρωμένα κιθαριστικά σόλο του Gilmour, ο White κλήθηκε να ηχογραφήσει ένα σόλο για το Pigs On The Wings. Αν και η απόδοσή του είχε παραληφθεί από την κυκλοφορία του βινυλίου, περιλήφθηκε στην 8 ιντσών κασέτα.
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι για τις ανάγκες της περιοδείας, η μπάντα είχε συζητήσει να προσλάβει έναν δεύτερο κιθαρίστα και κάλεσαν τον Snowy White. Όταν ο Waters και ο Mason διέγραψαν κατά λάθος ένα από τα ολοκληρωμένα κιθαριστικά σόλο του Gilmour, ο White κλήθηκε να ηχογραφήσει ένα σόλο για το Pigs On The Wings. Αν και η απόδοσή του είχε παραληφθεί από την κυκλοφορία του βινυλίου, περιλήφθηκε στην 8 ιντσών κασέτα.
Το άλμπουμ ολοκληρώνεται με το Pigs on the Wing (σε δύο μέρη). Ουσιαστικά, είναι τραγούδια αγάπης, γραμμένα από τον Waters για τη σύζυγό του εκείνη την εποχή, είναι ζωηρά και απλά και προφανώς δεν συνδέονται με τα θέματα που σχετίζονται με τα τρία κύρια κομμάτια. Ωστόσο, ο Waters υπονοεί σε αυτά τα δύο κομμάτια, ιδιαίτερα στο δεύτερο μέρος, τα προηγούμενα κατορθώματά του ως «σκύλος» και πώς αποτραβήχτηκε με κάποιο τρόπο από την αγάπη του για την εν λόγω γυναίκα. Συγκινητικά κομμάτια όπως είναι, αποτελούν το κερασάκι στην τούρτα.
Εν κατακλείδι, μουσικά και στιχουργικά, το συγκρότημα αξίζει έναν τεράστιο έπαινο. Σε ένα μόνο άλμπουμ κατάφεραν να δημιουργήσουν κάτι παράλληλο με το σπουδαίο «Η φάρμα των ζώων» του Τζορτζ Οργουελ, την κύρια καλλιτεχνική επιρροή πίσω από το Animals.
Τα πάντα σε αυτό το άλμπουμ έχουν αξία: στίχοι, μουσική και παραγωγή, όλα στιβαρά και αιχμηρά, λίγο πριν η μπάντα στραφεί στην πιο θεατρική κατεύθυνση με το The Wall.
Ενα μουσικό αριστούργημα, ένα λογοτεχνικό έργο ιδιοφυΐας, που εξελίχθηκε σε μια ξεκάθαρα πολιτική περιοδεία. Το Animals, μέσα από 5 κομμάτια και 41 λεπτά, θεωρώ ότι διεκδικεί θέση στις καλύτερες στιγμές των Pink Floyd και αποτελεί το τέλος της πρώτης δοξασμένης εποχής τους.
Τα κομμάτια:
Side one
1. Pigs on the Wing (Part One) 1:24
2. Dogs 17:04
Total length: 18:28
Side two
1. Pigs (Three Different Ones) 11:28
2. Sheep 10:20
3. Pigs on the Wing (Part Two) 1:24
Total length: 23:12
Το εξώφυλλο
Το ημερολόγιο έγραφε 2 Δεκεμβρίου του 1976 όταν ο σταθμός ηλεκτροδότησης του Battersea έγινε το ιδανικό μέρος για να φωτογραφίσει ο Aubrey Powell (συνιδρυτής της περίφημης Hipgnosis) τον «πιο ωραίο ουρανό που είχε δει ποτέ», συνοδεία του τεράστιου 12μετρου φουσκωτού γουρουνιού που δέσποζε στις συναυλίες της μπάντας, μια ιδέα του Storm Thorgerson και του Roger Waters.
Την ημέρα της φωτογράφισης το γουρούνι δεν φούσκωνε. Υστερα από πολλές προσπάθειες το τεράστιο μπαλόνι ανέβηκε στον ουρανό, όμως, η αλυσίδα που το συγκρατούσε έσπασε και το φουσκωτό ξεκίνησε μια πορεία προς το αεροδρόμιο Χίθροου, με αποτέλεσμα να ακυρωθούν οι πτήσεις, να συλληφθεί ο Powell και οι Floyd να γίνουν πρώτη είδηση σε όλα τα ΜΜΕ της χώρας.
Το γουρούνι προσγειώθηκε τελικά σε κάποιο αγρόκτημα, τρομοκρατώντας τον ιδιοκτήτη και τις αγελάδες του. Ο Powell αφέθηκε ελεύθερος και την επόμενη μέρα ξεκίνησαν τη διαδικασία της φωτογράφισης έχοντας μαζί τους έναν σκοπευτή, για παν ενδεχόμενο.
Βέβαια, ο ουρανός δεν ήταν τόσο εντυπωσιακός όσο την προηγούμενη μέρα. Ο Powell φωτογράφισε το γουρούνι ανάμεσα στις καμινάδες βάσει αρχικού σχεδίου και έκανε κολάζ στην αρχική φωτογραφία, για να πετύχει το εντυπωσιακό αποτέλεσμα που θαυμάζουμε στο εξώφυλλο.
Βέβαια, ο ουρανός δεν ήταν τόσο εντυπωσιακός όσο την προηγούμενη μέρα. Ο Powell φωτογράφισε το γουρούνι ανάμεσα στις καμινάδες βάσει αρχικού σχεδίου και έκανε κολάζ στην αρχική φωτογραφία, για να πετύχει το εντυπωσιακό αποτέλεσμα που θαυμάζουμε στο εξώφυλλο.
Τhe SHADOW
